Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2009

Το πρόγραμμα ''ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ'' αποτελεί μια σειρά ερευνητικής εκπαιδευτικής διαδικασίας της ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ.
Δεν είναι μια επιπλέον ψυχοδυναμική-αναπτυξιακή ή ανθρωποκεντρική υποστηρικτική μεθοδολογία, δεν αναφέρεται στη διαφορά του ποιού καταβολών που δέχεται η ψυχολογία ή ψυχο-παιδαγωγική επιστήμη, αλλά στην φιλοσοφική δοκιμή των ποιοτικών κατηγοριών της διανοητικής ανάπτυξης της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.


Τα προγράμματα που εφαρμόζονται αποτελούν την δοκιμασμένη εμπειρία της Ιταλικής Φιλοσοφικής Συμβουλευτικής και των προγραμμάτων ''Φιλοσοφία για Παιδιά''. Απευθύνονται σ' εκπαιδευτικούς και σε γονείς.

Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2009

ΓΙΑΤΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΘΕΤΙΚΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;


Με τη λέξη φιλοσοφία συχνά προκαλούμε τρόμο. Στο ακουσμά της συνήθως φανταζόμαστε ένα λεξιλόγιο δύσκολο, σύνθετο, αινιγματικό. Θεωρούμε ότι είναι μια επιστήμη μόνο για λίγους ειδικούς, που χρησιμοποιούν μια σύνθετη ορολογία και έννοιες που σε μπερδεύουν. Κι όμως στην φιλοσοφία έχουμε όλοι πρόσβαση. Οι φιλοσοφικές έννοιες είναι αυτές οι ίδιες οι έννοιες της ζωής. Αναρωτιούνται συχνά πυκνά οι άνθρωποι αν η ζωή έχει κάποιο νόημα, σκέφτονται τον θάνατο, ζητούν να μάθουν τα όρια της ελευθερίας, τη χρησιμότητα της δικαιοσύνης, κ.λ.π.

Όλες αυτές οι θεματικές αποτελούν το πεδίο της φιλοσοφίας. Όλα αυτά τα ερωτήματα είναι τα θεμελιώδη ερωτήματα της φιλοσοφίας. Η φιλοσοφία δεν είναι κουίζ, δεν αποτελεί κάποια δύσκολη εξίσωση, δεν είναι ερωτηματολόγιο που περιμένει να σπαζοκεφαλιάσουν όσοι την διαβάζουν, αλλά καταξιώνεται μέσα απο τη σχέση του άνθρώπου με αυτά καθaυτά τα ζητήματα του.

Μπορεί σήμερα οι επιστήμες να έχουν το δικό τους αυθυπόστατο λόγο να καταξιώνονται, και η συνεισφορά τους να είναι πολύ σημαντική σε πολλά προβλήματα του ανθρώπου, αλλά όσο και αν αναζητούν μια ολική εξήγηση για τον άνθρωπο ή τα ζητήματα που τον προκαλούν, τόσο αυτές βρίσκονται σε πτώχευση.

Στις ψυχοπνευματικές διεργασίες συνήθως μιλάμε για αντανακλαστικά, για συνάψεις, για υποκατάστατα, για απωθήσεις, για εξαρτήσεις, για αντιδράσεις κ.λ.π, αλλά βλέπουμε τa ίδιa αποτελέσματα΄ η βούληση να τελματώνει, η μνήμη να ακυρώνεται, το όνειρο να σκοτώνεται και η φαντασία να πυροβολείται.

Ο Πλάτων μας λέει άλλο επιστητό και άλλο επιστήμη. Και η ψυχοσωματική πληρότητα για 2.500 χρόνια πρίν αναζητήθηκε στην ποιητική δύναμη. Η φιλοσοφια λοιπόν χωρίς συγκεκριμένα καθήκοντα λειτουργεί ως παραδοχή αιφνιδιασμού και ασυνέχειας. Δεν καταγράφει στο παρατηρητήριο τις συμπεριφορές, δεν φωτοσκοπεί το μυαλό και τις δεξιότητες του ανθρώπου, έρχεται σαν έλξη για αυτό που μας επισκέπτεται χωρίς να ονομαστεί, και αργότερα θα το αναζητήσει η επιστήμη. Ο Ροζέ-Πόλ Ντρουά θα πεί ότι '' οι ερευνητές σήμερα ασχολούνται με τα ερωτήματα των φιλοσόφων του χθές.''


Μπροστά στο ψυχοφυσικό, το ψυχικό, και γνωσιοθεωρητικό υποκείμενο, χρόνια τώρα η φιλοσοφία έχει καταθέσει τις θέσεις της που είναι αξεπέραστες.

Αυτό σημαίνει- σύμφωνα με την φιλοσοφία - ότι το παιδί λειτουργεί ως ατομικό εγώ (Individuelle Ichwirklichkeiten ) μέσα απο ΜΟΡΦΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ, που απολήγουν σε ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ( τυπικοί τρόποι, σχήματα, αρχές, κανόνες, με τους οποίους εκδηλώνεται και αναπτύσσεται η δραστηριότητα ) και σε ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ που ουσιαστικά θεματογραφεί τις κατασκευές του το θεωρητικό υποκείμενο.

Πλειοψηφικά εκεί κινείται η ''Φιλοσοφία για Παιδιά'', εκεί δηλαδή οργανώνει τη βοήθεια και την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού.


Η ΔΙΑΦΩΝΙΑ PIAGET & LIPMAN




Το πρόγραμμα ''Φιλοσοφία για Παιδιά'' ξεκίνησε με τον Μatthews Lipman όταν θέτει σε εφαρμογή τα ερυνητικά του προγράμματα, αναφορικά με την ανάπτυξη της παιδικής νοημοσύνης. Ουσιαστικά θα απαντήσει στον J.Piaget (1933), όταν εκείνος ισχυριζόταν ότι τα παιδιά πριν την ηλικία των 11,12 ετών είναι αδύνατον να μπορούν να διδάσκονται φιλοσοφία. Ο Lipman θα υποστηρίξει ότι η ικανότητα των παιδιών να σκέφτονται αφαιρετικά τα φέρνει πολύ πιό κοντά στη φιλοσοφία. Παράλληλα η φιλοσοφία βοηθάει τα παιδιά να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη και τις ''συλλογιστικές'' τους δεξιότητες. Ο Matthew Lipman αποκαλεί όλη αυτή τη προσπάθεια ως Que Pensar . Απο τα πρώτα ερευνητικά προγράμματα ''Φιλοσοφία για Παιδιά'' του Lipman έως και σήμερα έχουν δοκιμαστεί πολλές πειραματικές προσπάθειες με μεγάλη επιτυχία σε Αμερική και Ευρώπη.


Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ


Σε μια εποχή όπου διανέμονται γνωμοδοτήσεις, σε μια εποχή θνητής φλυαρίας και ''αξιωματικής'' αντίληψης, ερχόμαστε να ομολογήσουμε το παιχνίδι της σκέψης και να το καταθέσουμε στα παιδιά μας, που υποχρεώνονται απο το εκπαιδευτικό μας σύστημα να δέχονται απολυτοποημένες αλήθειες και να κινείται η σκέψη τους όχι απο τα επιλεγόμενα δικά τους κίνητρα και ερωτήματα, αλλά απο τα προλεγόμενα δικά μας κίνητρα και δικές μας απαντήσεις.

Ποιός ο ρόλος της Φιλοσοφίας στα παιδιά; Ποιός ο χαρακτήρας της σκέψης; Μένει ακόμη να καταλάβουμε το βάθος και το πλάτος της ερωτηματοθεσίας της σκέψης. Μένει ακόμη να καταλάβουμε τις διαφοποποιήσεις της σκέψης ως ''ίδιο'' και ως ''άλλο''.

ΟΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ


Η φιλοσοφία δεν αποτελεί κάποια αφηρημένη θεωρητική ενασχόληση ούτε απευθύνεται μόνο σε ενήλικες. Η αξία της είναι πάντα λειτουργική και οργανώνει τη ζωή του ανθρώπου απο την παιδική του ηλικία. Αφήνοντας η φιλοσοφία σχεδόν πάντα τις μεγάλες αλήθειες ανοιχτές χωρίς αυτό να σημαίνει ότι διακατέχεται απο κλίμα γενικής αδυναμίας, προσφέρει στο παιδί και τον έφηβο, τη γοητεία και παράλληλα τη διακινδύνευση ν΄αντιληφθεί πώς δεν υπάρχει μια μοναδική σχεδόν τέλεια ερμηνεία των πραγμάτων και των καταστάσεων που να ξεχωρίζει για καιρό και να συστηματοποιείται, αλλά μια εκκρεμή κίνηση ερωτημάτων και απαντήσεων. Η σκέψη δεν είναι μόνο ένα παιχνίδι αντιλήψεων και καταστάσεων, είναι πολλά περισσότερα. Δρομολογεί όμως και επιμένει να παίζει το μυθολογικό παιχνίδι του χρόνου, της δράσης, του διακανονισμού, της έλξης και της απώθησης, της παγίωσης και της ρευστότητας.